Kolejne orzeczenie Trybunału w sprawie kredytów frankowych
Dzisiejszy wyrok TSUE w sprawie C-19/20 nie przyniósł zmian w zakresie wykładni Dyrektywy 93/13/EWG, potwierdził za to, że jej celem jest przywrócenie równowagi naruszonej przez to, że w umowie kredytowej znalazła się klauzula niedozwolona.
Osoby obserwujące orzecznictwo dotyczące sporów z bankami oczekiwali na jasną wskazówkę między innymi w zakresie sposobu liczenia okresu przedawnienia potencjalnych roszczeń banku wobec konsumenta, a także czy bank w przypadku unieważnieniu umowy kredytowej może dochodzić roszczenia za korzystanie z kapitału.
Trybunał przypomniał, że warunek umowny, którego nieuczciwy charakter stwierdzono, należy co do zasady uznać za nigdy nie istniejący, w związku z czym nie może on wywoływać skutków wobec konsumenta, co skutkuje przywróceniem sytuacji prawnej i faktycznej, w jakiej konsument znalazłby się w przypadku braku tego warunku.
Dalej czytamy, iż skutki stwierdzenia przez sąd istnienia nieuczciwego warunku w umowie zawartej między przedsiębiorcą a konsumentem podlegają przepisom prawa krajowego, przy czym kwestia utrzymywania się w mocy takiej umowy powinna być oceniana z urzędu przez sąd krajowy zgodnie z obiektywnym podejściem na podstawie tych przepisów.
Potwierdzony został cel dyrektywy, iż niedozwolone klauzule abuzywne trzeba usunąć z umów kredytowych, a kryterium oceny ich niezgodności z przepisami jest interes klienta.
Wyrok stwierdza również, że nieuczciwe warunki umowy zawarte w dniu jej podpisania nie mogą być uchylone aneksem, jeżeli konsument nie został poinformowany o faktycznych celach i skutkach zawarcia tego aneksu
Oczekiwanie na orzeczenie SN w sprawie kredytów frankowych
Prawnicy i klienci banków posiadający kredyt we frankach wciąż czekają na termin posiedzenia pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego w sprawie III CZP 11/21 przesuniętego również z uwagi na oczekiwanie na dzisiejsze rozstrzygnięcie TSUE na dzień 11.05.2021 r.
Sąd Najwyższy wstrzymał się ze swoją uchwałą podkreślając w komunikacie o przełożeniu posiedzenia, że celem podjęcia takiej decyzji jest również umożliwienie sędziom uwzględnienia w ich uchwale interpretacji prawa europejskiego, wynikającej z wyroku TSUE.
Rozstrzygnięcia Trybunału oraz Sądu Najwyższego nie powodują, anulowania umów kredytów we frankach szwajcarskich. Dopiero wniesienie przez klientów banków sprawy do sądu może do tego doprowadzić, o ile ten sąd uzna, że mechanizm przewalutowania kredytu jest sprzeczny z prawem, czyli stanowi klauzulę niedozwoloną w umowie. Jeśli sąd krajowy stwierdzi nieuczciwy charakter umowy indeksacyjnej, musi z urzędu sprawdzić, czy w ogóle umowa może się utrzymać, czy też można ją unieważnić.
Według danych Komisji Nadzoru Finansowego w 2020 roku łączna suma zobowiązań z tytułu kredytów frankowych wynosiła ok. 100 mld zł.
Wyrok Trybunału z dnia 3 października 2019 roku C-260/18 spowodował znaczny wzrost ilości składanych w sądach pozwów w sprawach kredytów frankowych w Polsce. Kolejne rozstrzygnięcia mogą dać argument konsumentom w walce o swoje prawa przed sądami w 2021 roku. O ułatwieniach w dochodzeniu roszczeń od banków napisałem tutaj.
