Komu należy się odszkodowanie z OC?
Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej (OC) to ubezpieczenie posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów. Chroni ono posiadaczy pojazdów przed koniecznością pokrycia wyrządzonej szkody z własnych środków, jak również umożliwia dochodzenie roszczenia od wypłacalnego podmiotu jakim jest zakład ubezpieczeń.
Odszkodowanie w związku ze zdarzeniem komunikacyjnym przysługuje każdemu poszkodowanemu w tym wypadku, oczywiście o ile nie jest on jego sprawcą. Świadczenie to należy się zarówno poszkodowanemu kierowcy, jak również jego pasażerom ( a także pasażerom jadącym ze sprawcą wypadku). Ubezpieczenie obejmuje również szkody wyrządzone pieszym lub rowerzystom.
Co składa się na odszkodowanie z oc sprawcy?
Podstawowy katalog roszczeń związany z wypadkiem komunikacyjnym to:
- odszkodowanie za szkodę majątkową – koszt naprawy pojazdu, bądź jego wartość w przypadku tak zwanej szkody całkowitej; koszt pojazdu zastępczego;
- odszkodowanie za szkodę osobową inaczej zadośćuczynienie za cierpienie psychiczne i fizyczne
- odszkodowanie z tytułu utraconego dochodu
- renta z tytułu zwiększenia się potrzeb
- roszczenia osób najbliższych związane ze śmiercią poszkodowanego które będą przedmiotem osobnego wpisu
Odszkodowanie za szkodę majątkową z OC sprawcy
W przypadku gdy naprawa jest ekonomicznie uzasadniona zakład ubezpieczeń zobowiązany jest do zwrotu celowych i ekonomicznie uzasadnionych koszt przywrócenia samochodu do stanu sprzed kolizji. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 12 kwietnia 2012 r., III CZP 80/11 zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu.
W przypadku tak zwanej szkody całkowitej, która nie jest zdefiniowania ale rozumie się przez nią taki stan w którym pojazd nie nadaje się do naprawy lub gdy koszty takiej naprawy nie byłyby ekonomicznie uzasadnione gdyż zbliżyłyby się do wartości pojazdu. O szkodzie całkowitej można mówić często np. w przypadku pojazdów elektrycznych – których naprawa jest stosunkowo droga. Szkoda całkowita występuje również np. w przypadku kradzieży pojazdu.
Rekompensata za uszkodzenie samochodu może obejmować oprócz kosztów jego naprawy także zapłatę sumy pieniężnej, odpowiadającej różnicy między wartością tego samochodu przed uszkodzeniem i po naprawie.
Utrata wartości handlowej samochodu
Odszkodowanie z OC sprawcy
Często elementem szkody jest zniszczenie lub utrata w wyniku zdarzenia ruchomości. W wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 11 stycznia 2013 r. sygn. akt I ACa 1003/12 Sąd zajął się sprawą utraty zegarka. „W tym ujęciu, o ile szkoda w postaci utraty zegarka nie jest bezpośrednim następstwem ruchu pojazdu mechanicznego, który potrącił powoda, to jednak między tymi zdarzeniami niewątpliwie istnieje związek przyczynowy pośredni i wieloczłonowy. Między przyczyną sprawczą a szkodą zaistniało bowiem inne nieznane zdarzenie w ramach łańcucha przyczynowo skutkowego, przy czym bez pierwszego elementu w postaci ruchu pojazdu mechanicznego do szkody w postaci utraty rzeczy, objętej obowiązkowym ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, w ogóle by nie doszło. Pozwany nie powołał żadnej okoliczności, która wskazywałaby, że pomiędzy poszczególnymi ogniwami łańcucha zdarzeń nie zachodzi tego rodzaju powiązanie.”
Odszkodowanie z VAT czy bez VAT
W przypadku szkody majątkowej, często istotnym zagadnieniem jest to czy powinno ono obejmować podatek VAT.
Kryterium ustalenia uzależnione jest od rozstrzygnięcia, czy poszkodowany mógłby dokonać jego odliczenia. Jeżeli taka możliwość istnieje, odszkodowanie powinno być ustalone bez uwzględniania kwoty należnego podatku VAT. To oznacza iż przedsiębiorcy będący poszkodowanymi nie mają prawa dochodzenia odszkodowania obejmującego VAT w części w jakiej mają możliwość jego odliczenia.
W sytuacji gdy odliczenie nie jest możliwe, ustalenie odszkodowania powinno nastąpić na podstawie wartości brutto nabywanych rzeczy i usług – tak jest w przypadku poszkodowanych będących osobami fizycznymi.
Zadośćuczynienie z OC sprawcy
Podstawę żądania zadośćuczynienia uregulowanego w art. 445 § 1 stanowi konsekwencja uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia w postaci krzywdy, czyli cierpienia fizycznego i psychicznego. Do cierpień fizycznych zalicza się ból i podobne do niego dolegliwości, natomiast cierpieniem psychicznym są ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniem fizycznym lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia w postaci np. zmiany sposobu życia, odczuwanego dyskomfortu, mobilności, poczucia osamotnienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2000 r., I CKN 969/98, LEX nr 50824).
Na pojęcie krzywdy składają się nie tylko trwałe, lecz także przemijające zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu, polegające na znoszeniu cierpień psychicznych ( tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 2002 r., sygn. akt V CKN 909/00).
Jak ustalić wysokość zadośćuczynienia po wypadku?
Ponieważ przepisy nie wskazują bezpośrednio na kryteria, jakie należy uwzględniać przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego, należy poszukiwać ich w tezach doktryny oraz judykatury. Wskazać należy, iż orzecznictwo opowiada się za zasadą wszechstronności i indywidualizacji – z jednej strony wymóg uwzględnienia wszystkich okoliczności sprawy, z drugiej zaś indywidualnego podejścia do każdego przypadku. Wśród kryteriów, jakimi należy się kierować przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia, wymienia się przede wszystkim:
- wiek poszkodowanego,
- stopień i rodzaj cierpień fizycznych i psychicznych,
- intensywność i czas trwania cierpień,
- skutki uszczerbku na zdrowiu na przyszłość (np. niemożność wykonywania ulubionego zawodu, uprawiania sportów, pracy artystycznej, rozwijania swoich zainteresowań i pasji itd.)
- rodzaj dotychczas wykonywanej pracy przez poszkodowanego, który powoduje niemożność
- jej kontynuowania,
- szanse na przyszłość związane np. z możliwością kontynuowania nauki, z wykonywaniem wyuczonego zawodu, życiem osobistym,
- konieczność korzystania ze wsparcia innych, w tym najbliższych, przy prostych
- czynnościach życia codziennego,
- pozbawienie możliwości zajmowania się gospodarstwem domowym,
- wynikające z uszkodzenia ciała ograniczenia wydolności pracy i utrudnienia w jej wykonywaniu, a niestanowiące podstawy do przyznania renty inwalidzkiej czy uzupełniającej,
- utrata zdolności do pracy zarobkowej – jeśli łączy się z poczuciem krzywdy spowodowanej niemożnością wykonywania wybranego i wyuczonego zawodu.
Sprawca nie miał ważnego ubezpieczenia OC
Jeżeli sprawca wypadku w dacie zdarzenia nie miał ważnego ubezpieczenia OC roszczenia należy skierować do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.
Odszkodowanie z OC pijanego kierowcy
Fakt że sprawca wypadku znajdował się pod wpływem alkoholu, z perspektywy poszkodowanego nie wpływa na dochodzenie odszkodowania. W przypadku gdy w chwili zdarzenia kierujący pojazdem znajdował się pod wpływem alkoholu, odszkodowania można dochodzić od zakładu ubezpieczeń, który po wypłacie świadczenia wystąpi z regresem do kierowcy, który prowadził pod wpływem alkoholu lub innych środków.
Sprawy OC właściwość miejscowa
Powództwo o roszczenie wynikające z umów ubezpieczeń obowiązkowych lub obejmujące roszczenia z tytułu tych ubezpieczeń można wytoczyć bądź według przepisów o właściwości ogólnej, bądź przed sąd właściwy dla miejsca za-mieszkania lub siedziby poszkodowanego lub uprawnionego z umowy ubezpieczenia.
Jeżeli doznali Państwo uszczerbku na zdrowiu bądź innego rodzaju szkody i są zainteresowani zleceniem prowadzenia sprawy profesjonalnemu pełnomocnikowi, zachęcamy do umówienia się na spotkanie. Siedziba kancelarii znajduje się w Łodzi przy ulicy Narutowicza, z uwagi na lokalizację kancelaria prowadzi sprawy na terenie całego kraju.