Wyrokiem z dnia 15 czerwca 2023 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) rozstrzygnął na korzyść konsumentów spór dotyczący tzw. wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, które niektóre banki żądały od kredytobiorców po unieważnieniu umowy kredytu we frankach szwajcarskich. Wyrok ten ma kluczowe znaczenie dla tysięcy polskich frankowiczów. Jako między innymi adwokat frankowiczów w Łodzi, przedstawiam w tym artykule główne tezy i konsekwencje tego orzeczenia.
Co to jest wynagrodzenie za korzystanie z kapitału?
Roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału banki opierają na art. 405 KC w z art. 410 KC i uzasadniają tym, że stanowi ono zwrot wartości usługi finansowej wyświadczonej przez bank kredytobiorcom, polegającej na czasowym udostępnieniu im kapitału do korzystania. Banki wskazują, że kredytobiorcy wzbogacili się w związku z udostępnieniem im kapitału, ponieważ uzyskali możliwość korzystania z tego kapitału. Banki argumentują że w takim przypadku konsument byłby wzbogacony bezpodstawnie i powinien oddać bankowi nie tylko kwotę pożyczoną, lecz także różnicę między oprocentowaniem kredytu a stopą rynkową.
Na gruncie prawa krajowego jak i prawa europejskiego nie istnieje jednak prawo podmiotowe do żądania wynagrodzenia za korzystanie z kapitału.
TSUE podkreślił, że jeśli umowa kredytu została uznana za nieważną ze względu na nieuczciwe warunki umowne, to bank nie może żądać od konsumenta żadnego wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, ponieważ byłoby to sprzeczne z zasadą skutecznego zapobiegania stosowaniu takich warunków. Trybunał wskazał również, że prawo Unii Europejskiej nie stoi na przeszkodzie temu, aby konsument mógł domagać się od banku wynagrodzenia za korzystanie z kapitału po uznaniu umowy kredytu za nieważną, jeśli istnieją ku temu podstawy prawne w prawie krajowym.
TSUE w sprawie C-520/21 orzekł jednak zgodnie z wcześniejszym stanowiskiem Rzecznika Generalny Anthonego Michaela Collinsa, że bank nie może dochodzić względem konsumenta roszczeń wykraczających poza zwrot przekazanego kapitału kredytu i zapłatę odsetek ustawowych za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty.
Prezes ZBP Tadeusz Białek powiedział po wyroku – W naszej ocenie prowadzi to do skrajnego i nieuzasadnionego uprzywilejowania wąskiej grupy kredytobiorców wobec pozostałych ponad trzydziestu kilku milionów klientów banków.
Zwrócić jednak należy uwagę iż banki w tej narracji nie mogą jednak zapominać, że uznanie umowy kredytu hipotecznego za nieważną stanowi konsekwencję zamieszczenia w tej umowie nieuczciwych warunków przez bank.
Jakie są konsekwencje wyroku TSUE dla frankowiczów?
Wyroku TSUE w sprawie C-520/21 ma duże znaczenie dla tysięcy polskich frankowiczów, którzy zawarli umowy kredytowe we frankach szwajcarskich. Wyrok ten oznacza, że jeśli sąd uzna ich umowy kredytowe za nieważne ze względu na nieuczciwe warunki umowne, to banki nie będą mogły domagać się od nich żadnego wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, lecz będą musiały zwrócić im nadpłacone kwoty. Tym samym, frankowicze będą mogli odzyskać znaczną część swoich strat poniesionych w związku z kredytami we frankach.
Jako adwokat frankowiczów w Łodzi pomagam moim klientom w dochodzeniu swoich praw przed sądami jak również negocjowaniu korzystnych ugód z bankami. Jeśli jesteś frankowiczem z Łodzi, Zgierza, Pabianic, Sieradza, Piotrkowa Trybunalskiego, Łęczycy i chcesz skorzystać z mojej pomocy prawnej, zapraszam do kontaktu ze mną. Razem możemy wykorzystać wyrok TSUE w sprawie C-520/21 do uzyskania sprawiedliwego rozwiązania Twojej sprawy.
O skutkach wygranej sprawy o unieważnienie kredytu frankowego piszę tutaj, a o ułatwieniach w dochodzeniu roszczeń od banków tutaj.
