Zachowek od obdarowanego
Dochodzenie roszczenia o zachowek może być utrudnione gdy spadkodawca dokonał darowizny wyczerpującej cały spadek. W takich sytuacjach uprawniony do zachowku może zwrócić się bezpośrednio do obdarowanego, aby dochodzić należnego zachowki. Istnieje możliwość skierowania roszczenia do obdarowanego co potwierdzają liczne orzeczenia sądowe.
Zachowek od obdarowanego orzeczenia
Gdy spadkodawca dokonał darowizny wyczerpującej cały spadek, uprawniony do zachowku może dochodzić roszczenia od obdarowanego w granicach określonych w odpowiednich przepisach prawa cywilnego. Odpowiedzialność obdarowanego może być ograniczona do wartości wzbogacenia wynikającego z darowizny. Wyrok Sadu Okręgowego w Łodzi z dnia 20.03.2014 r. w sprawie o sygnaturze III Ca 1119/13 [publikacja Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych] Powyższa argumentacja prowadzi zatem do konkluzji, iż w sytuacji, gdy spadkodawca dokonał darowizny wyczerpującej cały spadek, uprawniony do zachowku może dochodzić bezpośrednio od obdarowanego roszczenia o zachowek, gdyż możliwość taką dla uprawnionego przewidział wyraźnie ustawodawca w treści przepisu art 1000 kc. W dalszym jednak ciągu uprawniony swoje roszczenie o zachowek może kierować do spadkobiercy, o ile wcześniej nie zostanie wykazane, że dokonanie przez spadkobiercę darowizny wyczerpującej cały spadek skutkowało tym, iż uprawniony nie może już otrzymać należnego mu zachowku od spadkobiercy. Teoretycznie udowodnienie powyższej okoliczności mogłoby nastąpić, jak podnoszą apelujące, w drodze egzekucji skierowanej do majątku spadkobiercy, która okazałaby się bezskuteczna. W praktyce jednakże stawianie takiego wymogu pozbawione jest logiki, bowiem oznaczałoby to, że rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie, którego podstawą byłby art 1000kc stanowiący o niemożności uzyskania od spadkobiercy należnej kwoty zachowku, uzależnione byłoby od wcześniejszego skierowania przeciwko pozwanej spadkobierczyni egzekucji celem wyegzekwowania należnej z tytułu zachowku kwoty, która zasądzona może być tylko w niniejszym postępowaniu. Z powyższego wyraźnie zatem wynika, iż wykazanie bezskuteczności egzekucji, na co powołują się w swojej apelacji skarżące, nie mogłoby nastąpić przed zakończeniem niniejszego postępowania. Tym samym przesłanka bezskuteczności egzekucji nie może stanowić podstawy do oddalenia bądź uwzględnienia roszczenia powódek.
Zachowek od obdarowanego wnioski
Podsumowując powyższe rozważania, należy stwierdzić, iż wprawdzie w sytuacji, gdy dokonana za życia spadkodawcy darowizna na rzecz osoby niebędącej spadkobiercą wyczerpuje cały spadek, a zatem skutkuje tym, iż wartość czynna spadku wynosi 0 zł, uprawniony do zachowku nie traci możliwości dochodzenia od spadkobiercy na podstawie art. 991 § 2 k.c. roszczenia o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia. Uprawniony w takiej sytuacji ma jednakże również możliwość skierowania swojego roszczenia na podstawie art. 1000 k.c. bezpośrednio do osoby obdarowanej uznając, iż zachodzi sytuacja, gdy nie może on już otrzymać należnego mu zachowku od spadkobiercy.
Doliczenie wartości darowizny do spadku
Warto również zauważyć, że doliczenie darowizn do spadku może być istotne w kontekście dochodzenia roszczenia o zachowek. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 10 lipca 2014 r. I ACa 113/14 Gdy spadkodawca dokonał darowizny wyczerpującej cały spadek, uprawniony do zachowku może dochodzić od obdarowanego roszczenia o zachowek w granicach określonych w art. 1000 k.c. Odpowiedzialność na podstawie art. 1000 k.c. ogranicza się do wartości wzbogacenia będącego skutkiem darowizny.
Sprawy o zachowek należą do częstych spraw. Często również spotykana jest sytuacja darowizny wyczerpującej cały bądź prawie cały spadek.
Z uwagi na lokalizację, Adwokat Jacek Ostrowski prowadzi sprawy o zachowek Łódź oraz w województwie łódzkim, ze szczególnym uwzględnieniem Łęczycy, Bełchatowa, Sieradza.
Warto przeczytać również o dochodzeniu roszczenia o zachowek tutaj.
