Zegarki towarzyszą nam na co dzień, we wszystkich aktywnościach jakie podejmujemy.
Z racji pasji zainteresowało mnie jak często zegarek jest przedmiotem postępowań sądowych. Żeby to sprawdzić zagłębiłem się w orzecznictwo sądów powszechnych. Lektura pozwoliła na wskazanie kilku typów zdarzeń z udziałem zegarków z powodu których stają się one przedmiotem zainteresowania praktyki sądowej.
Z prawnego punktu widzenia zegarki są rzeczą, choć doskonale wiemy jak nabożny stosunek można mieć do urządzeń mierzących czas.
Zegarki mają wady
Niechętnie przyjmujemy to do wiadomości, ale nawet w przypadku renomowanych marek zdarzają się wady. Wada fizyczna to niezgodność produktu z umową. W przypadku ich wystąpienia kupującemu przysługują następujące uprawnienia: wymiana towaru na nowy, naprawy, obniżenia ceny, lub odstąpienia od umowy – o ile wada jest istotna, a w przypadku odstąpienia od umowy oczywiście połączone jest to z obowiązkiem sprzedawcy do zwrotu ceny nabycia.
Wyrok który znalazłem dotyczy co prawda wcześniejszego stanu prawnego na podstawie nieobowiązującej już ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz zmianie Kodeksu cywilnego, lecz na podstawie obecnie obowiązujących przepisów dotyczących rękojmi uregulowanych w kodeksie cywilnym uprawnienia i sposób ich realizacji są tożsame.
Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 31 stycznia 2013 r. V Ca 2865/12 „ustalenia, niekwestionowane przez apelującego, dają podstawę do ustalenia, że zegarek jest wadliwy, skoro dwukrotnie podjęta została jego naprawa. To z kolei prowadzi do przyjęcia domniemania prawnego z art. 4 ustawy z 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 141, poz. 1176 z późn. zm.), że wada zegarka istniała w chwili jego wydania kupującemu.
Ponieważ nie uczyniono zadość żądaniu naprawy zegarka (gdyż podjęte naprawy nie przyniosły rezultatu), jak również nie wymieniono zegarka na nowy, powód na mocy art. 8 ust. 4 ww. ustawy uzyskał prawo odstąpienia od umowy. Skuteczne odstąpienie od umowy obliguje sprzedawcę do zwrotu ceny zegarka.”
Zegarki uczestniczą w wypadkach
Tutaj znalazł się wyrok z Łodzi dotyczący odszkodowania w związku z wypadkiem komunikacyjnym. Chcemy wierzyć, że tool watche, piloty i divery są niezniszczalne, jednak często zdarza się, że ucierpią w dużo mniej spektakularnych okolicznościach niż nurkowanie w pobliżu rafy koralowej np. w trakcie wypadku komunikacyjnego.
Jeżeli zegarek uległ zniszczeniu w wyniku wypadku komunikacyjnego którego byliśmy uczestnikiem to możemy żądać od zobowiązanego (sprawcy) lub ubezpieczyciela zwrotu kosztów zniszczonego w wypadku zegarka. Oczywiście to tylko jedno spośród wielu przysługujących nam roszczeń takich jak odszkodowanie, zadośćuczynienie za doznaną krzywdę.
Tutaj podstawowym problemem jest pojęcie związku przyczynowego na co wskazuje wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 11 stycznia 2013 r. sygn. akt I ACa 1003/12
„W tym ujęciu, o ile szkoda w postaci utraty zegarka nie jest bezpośrednim następstwem ruchu pojazdu mechanicznego, który potrącił powoda, to jednak między tymi zdarzeniami niewątpliwie istnieje związek przyczynowy pośredni i wieloczłonowy. Między przyczyną sprawczą a szkodą zaistniało bowiem inne nieznane zdarzenie w ramach łańcucha przyczynowo skutkowego, przy czym bez pierwszego elementu w postaci ruchu pojazdu mechanicznego do szkody w postaci utraty rzeczy, objętej obowiązkowym ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, w ogóle by nie doszło. Pozwany nie powołał żadnej okoliczności, która wskazywałaby, że pomiędzy poszczególnymi ogniwami łańcucha zdarzeń nie zachodzi tego rodzaju powiązanie.”
Swoją drogą opis rzeczonego zegarka zawarty w uzasadnieniu wskazanego wyroku jest bardzo plastyczny i pozwala snuć domysły na temat marki: „Dostał go w roku 1998 i używał go na co dzień. Była to złota (…), z okrągłą kopertą, cyferblatem, bez oznaczonych cyframi godzin, bez datownika, bez sekundnika, z bransoletą. Wartość zegarka wniosła około 3.000 zł. Zegarek ten zaginął podczas wypadku i nie został odnaleziony.”
Zegarki giną
Może zdarzyć się tak, że wysłany za pośrednictwem kuriera lub operatora pocztowego za pobraniem zegarek nie dotrze do adresata.
W znalezionym przeze mnie przypadku (Wyrok Sądu Rejonowego w Gdyni I 1 C 1062/14 upr. dnia 13 września 2016 roku) powód nadał za pośrednictwem pozwanego (operatora pocztowego), za pobraniem kwoty 5 400 złotych, przesyłkę o numerze (…), w której znajdował się złoty zegarek próby 750 firmy (…) z 1968 roku o wartości około 5 900 złotych wraz z dokumentem autentyczności.
Mogę powiedzieć że dla powoda sprawa zakończyła się pozytywnie i należy wierzyć, że uzyskał od pozwanego odszkodowanie, pomimo powoływania się przez pozwanego na ograniczenie odpowiedzialności do kwoty jedynie 100,00 zł w związku z treścią regulaminu i brakiem zadeklarowania wartości przesyłki.
Najsłynniejszy zegarek w Polsce
Nie stanowi żadnego problemu znalezienie również wyroku dotyczącego najsłynniejszego zegarka w Polsce to jest sprawy „o zatajenie informacji o posiadanym mieniu ruchomym o wartości powyżej 10.000 złotych w postaci zegarka marki U.”
Jak widać pominąłem tu wszystkie kradzieże, rozboje i oszustwa których przedmiotem często, jak wynika z mojej uproszczonej kwerendy są zegarki, oraz wiele innych sytuacji w których zegarek przewija się w treści uzasadnień wyroków jak na przykład handel towarami podrobionymi, wyłączenie spod egzekucji, spadki.
Zegarek nie jest biżuterią?
W charakterze ciekawostki chciałem przywołać jeszcze jedno ciekawe w mojej ocenie orzeczenie dotyczące funkcji zegarka zapadłe na gruncie nieobowiązujących już przepisów ale istotne i aktualne w swojej wymowie, w kontekście wyłączenia odpowiedzialności za szkody, polegającej na utracie, zniszczeniu lub uszkodzeniu biżuterii. Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 16 sierpnia 1977 r. I CR 268/77 Przepis par. 16 pkt 5 rozporządzenia RM z dnia 24 kwietnia 1968 r. w sprawie obowiązkowych ubezpieczeń komunikacyjnych (Dz.U. Nr 15 poz. 89) przewidujący, że z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń nie odpowiada za szkody, polegające na utracie, zniszczeniu lub uszkodzeniu biżuterii, nie odnosi się do zegarka. Zegarek bowiem – również złoty – spełnia rolę użytkową a nie służy do ozdoby, co jest istotną cechą biżuterii.
